[Hengelo]
Tussen de Zomervreugdweg en de Slotsteeg ligt een paradijs van negen hectare groot. Boerenzoon Henk Toonk verving samen met zijn vrouw Olga landbouwgrond voor natuur. Op landgoed De Holtmaoten is plek voor vogels, vlinders en vleermuizen én mensen. Wandelaars zijn welkom en vrijwilligers trouwens ook. Vorig jaar overleed Henk, nu houdt Olga zijn groene erfenis in stand.
Tekst en Foto: Feikje Breimer
De bramen op De Holtmaoten zijn stuk voor stuk met de hand uitgestoken. Ruim twintig jaar geleden moest Henk al niets hebben van gif. In die periode verhuisde hij samen met Olga naar zijn ouderlijk huis aan de Slotsteeg in het buitengebied van Hengelo. Hij wist precies hoe alles uitgevoerd moest worden. Olga wijst naar een rij beuken. “Precies op die plek moesten rode beuken komen te staan. De vlechthagen, de waterpoelen en rietkragen, een vleermuiskelder, nestkasten voor torenvalken en steenuilen; voor het hele terrein had hij al een plan. Vanaf het begin is het terrein ook opengesteld voor wandelaars, dat heeft ons al zoveel mooie gesprekken en enthousiaste reacties opgeleverd!”
De 68-jarige Olga steekt haar handen voor zich uit en laat haar nagels zien. “Ik ben van de zwarte nagels! Werken in de natuur is zo helend, het voelt als mediteren wanneer ik met mijn handen in de grond bezig ben. Dat heeft mij sinds Henk vorig jaar overleed zeker geholpen. Ik was juf in Enschede toen ik Henk daar als jonge student ontmoette. Hij woonde in een studentenhuis met grasland, hij kon het niet laten om dat gras te hooien. Hij was een boerenzoon uit de Achterhoek en we deelden de liefde voor de natuur. Toen hij in 1999 voorstelde om weer in de Achterhoek te gaan wonen, vond ik dat direct hartstikke prima!”
De buurtgenoten vonden het maar vreemd dat Henk niets van gif moest weten. Toen de buurman een kapvergunning aanvroeg voor zijn hulstboom van zeventig jaar oud stelde Henk voor de hulst uit te graven en bij hem in de tuin te plaatsen. Niemand geloofde dat dat goed zou aflopen, maar de boom staat er gezond bij. Olga: “De buurt vond onze acties wel vreemd, maar het werd ons wel gegund. Inmiddels kan iedereen ervaren hoe mooi het is geworden.”
Vlinderteller Lida van Tongeren telt als het weer daar goed genoeg voor is wekelijks vlinders op De Holtmaoten. De gegevens stuurt ze naar de Vlinderstichting. Voor het tellen is het gebied onderverdeeld in drie terreinsoorten; bos, moerasland en semi-agrarisch. Elk stuk is aantrekkelijk voor verschillende bloemen, planten en dieren. Behalve de gebruikelijke planten en dieren zijn er het zeldzame Duits viltkruid en de zeldzame zwervende pantserjuffer aangetroffen, ook de zeer zeldzame hazelaarboktor heeft zijn weg naar het natuurterrein gevonden. Het lijkt voor de bezoeker misschien of het allemaal vanzelf in stand blijft maar ook een natuurterrein vergt inspanning. Olga heeft zichzelf aangeleerd om zonder kracht te harken. “Er is hier altijd wat te harken. We maaien riet, boompjes en gras en voeren dat af. Henk was erg van het verschralen, we zijn niet streng in de leer maar Henk zit wel altijd in ons achterhoofd. Wat zou hij ervan vinden? Stikstofbindende planten voeren we af en in het verleden hebben we uit andere natuurgebieden juist maaisels opgebracht. Zo zijn de orchideeën die nu bloeien hier terecht gekomen. Je kunt wel alles aan de natuur overlaten, maar dan kan het heel lang gaan duren. Boompje groot, plantertje dood.”
Vanaf de start van De Holtmaoten is er een halve dag per week een betaalde hulp voor allerhande klussen. Gelukkig meldde zich op een dag ook vrijwilliger Evert Menkveld die als voormalig boer raad weet met de grote klussen. Olga is er blij mee. “Dan bel ik en vraag ik of hij tijd heeft om het grasland te maaien, ‘Ja, kump aan’, is dan zijn reactie. Verder kan het zomaar zijn dat je ergens op het terrein een caravan aantreft, regelmatig logeren vrienden en bekenden hier om te helpen. Extra handen zijn altijd welkom.” Olga wijst naar de tientallen jonge berkenboompjes die opschieten aan de oever van de grootste poel. “Die moeten dringend uitgestoken. Wie wil komen helpen, is altijd welkom, ik zorg dan voor uitstekende catering. Lekkere soep en dikke koeken!”
Vanaf de Slotsteeg nummer 16 zijn twee openbare wandelpaden die het terrein opvoeren, vanaf de Zomervreugdweg is De Holtmaoten via een zandpad toegankelijk voor wandelaars. Wie dat wil, kan een excursie of rondleiding met uitleg krijgen over het gebied. Wie wil komen helpen of meer informatie wil, kan mailen met Olga: olgatoonk@gmail.com