[Hengelo]
Met elke maand een drukbezocht en vaak zelfs uitverkocht theateroptreden komt de Hengelose Remigiuskerk dit najaar weer volledig tot leven. De sfeervolle avonden leiden ook tot hernieuwde aandacht voor het gebouw: “Hier moeten we als dorp trots op zijn.”
Tekst: Luuk Stam Foto: Luuk Stam
Van een Neil Diamond-tribute, een gospelkoor en een countryband tot het Oost-Nederlands Kamerkoor, streekzanger Jan Ottink en cabaretier Ernest Beuving. Nee, dit is niet het programma van een grote schouwburg of een gerenommeerd theater, dit is een greep uit de artiesten die dit najaar en volgend voorjaar te zien zijn in de Remigiuskerk in Hengelo. “We noemen het hier ook wel onze schouwburg om de hoek”, zegt Betty Langeler, bestuurslid van de stichting die de optredens organiseert, stuk voor stuk sfeervolle avonden met imposant geluid en prachtig licht. “Mensen komen hier binnen en zeggen: wauw!”
Helemaal nieuw is het niet. Sterker nog: het idee stamt al uit 2010, toen er inkomsten gegenereerd moesten worden voor de renovatie van de monumentale kerk. Toch kwamen de optredens zoals die nu structureel plaatsvinden maar moeizaam van de grond. Een deel van de geloofsgemeenschap moest nogal wennen aan het op deze manier inzetten van het gebouw. Een muziekavond op zaterdag was misschien leuk, maar de kerk moest – zo was de gedachte – op zondagochtend toch vooral weer kerk zijn. Daarbij: wat haal je in de kerk? “Het moest wel netjes zijn”, blikt bestuurslid Ria Zweers van de ‘Vrienden van de Remigiuskerk’ terug. “Daar is een kentering in gekomen, zoals de hele maatschappij is veranderd.”
Meer ruimte
De laatste jaren krijgen de organisatoren meer ruimte om hun activiteiten te ontplooien. Anno 2023 staat ook de kerkenraad er positief in. Als voorzitter van de stichting waarin de ‘vrienden’ zijn verenigd, stelt Erik Schuerink vast dat het onderling vertrouwen is gegroeid en dat er een wisselwerking is ontstaan. “De ruimte die wij krijgen, is niet onbeperkt, maar dat willen we ook niet”, vertelt hij. “Ook voor ons geldt het respect voor de religieuze betekenis die het gebouw nog steeds voor veel mensen heeft. Maar we krijgen wel de mogelijkheden die we nodig hebben om dit te organiseren. Daar zijn we heel blij mee.”
Pas kort voor de coronajaren kwam er daadwerkelijk schot in, de publieke belangstelling voor de optredens groeide. De beperkingen in de coronatijd doorbraken die stijgende lijn echter abrupt. “Daar baalden we verschrikkelijk van”, zegt Schuerink, die er toen de beperkingen eenmaal weer waren opgeheven wel in slaagde om samen met de andere stichtingsleden de draad weer op te pakken. Wat heet: vorig seizoen was het meest succesvolle tot nu toe met vier uitverkochte avonden. Met 250 mensen zat de kerk steeds helemaal vol.
Drempel verlagen
Ook dit najaar loopt het als een trein. Dat leidt bij de ‘vrienden’ tot veel enthousiasme. “Dit voelt gewoon kicken”, zegt Langeler. “Wij willen de drempel van de kerk verlagen, dan is het zó mooi dat je eindelijk mensen die drempel over trekt. Je merkt nu dat er een heel ander publiek binnenkomt, bij wie je het traditionele idee van ‘kerk’ kunt wegnemen. Zo’n optreden is echt een beleving, die maakt dat mensen niet alleen een mooie avond hebben, maar waardoor ook steeds meer het gevoel ontstaat van: ook wij kunnen de kerk in, dit prachtige gebouw is er voor iedereen.”
Bezoekers zijn lovend over de sfeer, artiesten zijn razend enthousiast over de akoestiek. “Die is ook echt heel goed”, stelt Schuerink, die met de ‘vrienden’ de volle breedte op theatervlak een podium wil bieden. Persoonlijk kijkt hij er al naar uit om het kamerkoor hier te horen, in april volgend jaar: “Maar ik denk ook aan klassieke muziek. Hoor hier maar eens een dwarsfluit, een viool of een harp spelen, je weet niet wat je meemaakt.”
Donateurs
Het ontvouwen van meer culturele activiteiten binnen het kerkgebouw – los van de religie – was rond 2010 één van de eisen om in aanmerking te komen voor subsidies van de provincie en de Monumentenwacht. Daarnaast is er sindsdien een stevige donateursbasis ontstaan. Ook die donateurs maken het mede mogelijk dat de ‘vrienden’ er nu in slagen om steeds meer mensen in de kerk te krijgen en daarmee het behoud van het gebouw te waarborgen.
Om de noodzaak daarvan te benadrukken, legde de stichting nog niet eens zo heel lang geleden tijdens een clubactie bij één van de lokale supermarkten een aantal stellingen neer. Drie opties voor de toekomst van het kerkgebouw, waarbij ook ‘ombouwen tot parkeergarage’ en ‘platschuiven voor woningbouw’ als opties werden genoemd. “Mensen waren daar zó verontwaardigd over”, blikt Zweers terug. “Alleen het idee al, dat maakte heel veel los.”
Baken
Van een mogelijke sloop is nu geen enkele sprake, al beseft Schuerink als geen ander het belang om niet achterover te leunen. “We hebben hier zo’n prachtig mooi gebouw, waar we als Hengelose gemeenschap trots op moeten zijn”, stelt de voorzitter. “De oudste delen van deze kerk zijn 700 jaar oud. Dit gebouw is al generaties lang een baken in Hengelo, een baken in het leven van heel veel mensen. We moeten met z’n allen ons best doen om dat te behouden. Niet iedereen heeft dat in de gaten, dáár ligt onze missie.”
Het is direct de belangrijkste reden dat de voorzitter net als zijn medebestuursleden heel wat vrije uren in deze stichting stopt, want op deze manier zal de Remigiuskerk nog lang overeind blijven staan. Net zoals steeds meer mensen de kerk zullen ontdekken als schouwburg. “Als je uit kunt dragen wat er met zo’n gebouw kan en merkt dat anderen daar ook alsmaar meer van genieten, dan is dat al die energie die je erin stopt dubbel en dwars waard”, stelt Schuerink. “Dan word ik daar héél vrolijk van.”