[Eefde]
Erik Haverkort (50) is het enige Tweede Kamerlid dat in de Achterhoek woont. Hij bivakkeert nu precies een jaar in Den Haag en heeft het daar erg naar z’n zin. “Het is opmerkelijk wat de titel ‘lid van de Tweede Kamer’ teweegbrengt. Het opent deuren en topmensen van bedrijven en instanties maken hun agenda leeg als je op bezoek komt”, zegt de VVD’er uit Eefde.
Tekst: Henri Bruntink Foto: Feikje Breimer
Haverkort’s kandidatuur voor de landelijk lijst van de VVD, voor de Kamerverkiezingen van 2021, werd gesteund door alle afdelingen van de partij in de Achterhoek. De regio heeft behoefte aan een stem in Den Haag. Er is wel een klein aantal Kamerleden met wortels in de Achterhoek, maar die wonen er niet meer.
Portefeuille
Het eerste jaar heeft Haverkort vooral besteed aan het zich eigen maken van de onderdelen van zijn veelzijdige portefeuille. Hij is woordvoerder op het gebied van milieu, bodem, fietsbeleid, KNMI, Autoriteit Nucleaire Veiligheid, Planbureau leefomgeving en dierenwelzijn. “Ik heb veel werkbezoeken afgelegd om zo goed mogelijk geïnformeerd te raken over wat er speelt. Het is prettig om mensen te leren kennen die veel weten van de inhoud.”
Wat betreft de verwachtingen die mensen hebben van een Kamerlid zegt hij: “Ik merk dat mensen veel invloed toedichten aan het ambt. Dat maakt ook dat je alert moet zijn. Lobbyisten zijn alom aanwezig. Je moet zorgen dat je ook de tegenovergestelde geluiden goed beluistert. En vooral op een aantal van de beleidsterreinen waarop ik actief ben, geldt dat het gaat om ‘braakliggende terreinen’. Dat geeft veel ruimte voor eigen inzicht. Daar wordt het leuker van.”
Media-aandacht
Opvallend is dat Haverkort de meeste media-aandacht kreeg met een motie die hij samen met een college van de Partij voor de Dieren indiende. Niet bepaald een alledaagse alliantie. Rond Dierendag vonden beide partijen elkaar met een breed gesteunde motie die aanstuurt op het straffen van mensen die een verleden hebben met dierenmishandeling. Het idee is: Twee veroordelingen door een rechtbank leiden tot een verbod om nog langer dieren te houden.
Haverkort: “Dierenwelzijn is voor de meeste mensen geen thema dat ze in eerste instantie van de VVD verwachten. Maar niemand kan tegen dierenwelzijn zijn. De samenwerking met de Partij voor de Dieren trok de aandacht en dat is belangrijk. In de media gaat het naar mijn smaak iets te vaak over wat we niet bereiken in plaats van over wat wel goed gaat. Er is veel te veel negatieve aandacht.”
Veel fracties
De Haagse politiek is volgens hem deels ook zelf debet aan negatieve berichtgeving. “Sommige partijen zijn iets te veel bezig met het beschadigen van elkaar en zelfs van individuele collega’s. Die dingen halen de media. Dat is mede het gevolg van de aanwezigheid van 20 fracties in de Kamer. Iedereen wil het land beter maken vanuit de eigen visie en moet daar de aandacht voor trekken. Het ware te wensen dat wat vaker werd gekozen voor samen vooruit.”
De versplintering komt onder meer naar voren door een stortvloed aan moties. In 2022 waren het er welgeteld 5001. “Als grootste partij moet de VVD wellicht het goede voorbeeld geven en het aantal moties een tandje terugschroeven”, aldus Haverkort. Het aantal fracties in de Kamer verlagen via een kiesdrempel stuit bij hem op twijfels. “De kiesdrempel is momenteel 0,7 procent. Dat klinkt weinig maar dat gaat wel over heel veel kiezers die samen iets willen bereiken. Het is mooi dat het kan, maar het zijn vaak one-issuepartijen. Als ze groter worden, blijkt dat ze moeite hebben om het hele palet van onderwerpen van een mening te voorzien.”
Zendingswerk
Als het enige Kamerlid uit de Achterhoek moet hij het nodige zendingswerk verrichten, al voelt dat vaak niet als een typisch Achterhoeks geluid, maar van alle min of meer landelijke regio’s. “De verhouding Randstad en regio’s is scheefgegroeid. Daar is gelukkig wel meer aandacht voor door het pleidooi dat Johan Remkes hield voor een betere balans tussen stad en platteland. De onvrede in de regio’s merk ook ik vaak.”
Lokale ondernemers hebben traditioneel de warme aandacht van de VVD. Die krijgen te maken met de problemen van deze tijd. Ze zitten te springen om personeel en als ze dat hebben gevonden, moeten die werknemers ook ergens wonen. “Niks tegen senioren die vanuit de Randstad naar bijvoorbeeld de Achterhoek verhuizen, maar zorg vooral ook voor woningen voor mensen die de boel draaiende houden. Geef ruimte aan jongeren en de werkende middenklasse”, zo bepleit Haverkort.
Verbeteringen
Niet dat Den Haag niets doet voor de regio. Haverkort noemt onder meer geld voor meer woningen in Gelderland, de RegioExpres Arnhem-Doetinchem-Winterwijk, een veiliger N18 en een nieuwe Rijnbrug bij Rheden. Zelf was hij betrokken bij de realisatie van een vierde perron op het station van Meppel, waardoor er meer treinen naar het noorden van het land kunnen rijden. “Dat zijn verbeteringen die werken en het geeft voldoening om daar bij betrokken te zijn.”
Milieu is ook zo’n thema waarbij niet iedereen meteen naar de VVD kijkt. Haverkort is begaan met het onderwerp en erg voor een circulaire economie. “We hebben de afgelopen decennia hard gewerkt aan onze economie en welvaart. Daarmee lopen we nu tegen grenzen aan. We moeten anders omspringen met grondstoffen en afval.” Volgens Haverkort moeten overheden, bedrijfsleven en gemeenten zich maximaal inspannen. Daarbij noemt hij als voorbeeld dat elk huishouden jaarlijks nog 12 tot 13 kilo ‘restafval’ produceert dat recyclebaar is. Daar is veel winst te behalen.
Fietsbeleid
‘Onze man in Den Haag’ heeft fietsbeleid in zijn portefeuille, dus ligt de vraag voor de hand wat Lochem kan doen om fietsgemeente van het jaar te worden. Dat is een concreet streven dat het zittende college voor 2026 wil bereiken. Haverkort reageert: “Zorg voor goed fietsbeleid en genereer media-aandacht. Organiseer meer fietsevenementen zoals de Fiets4daagse De Achterhoek in Laren en probeer aan te haken bij de grote internationale wielerrondes als die Nederland aandoen. Dat trekt enorm veel aandacht.”
Fietsbeleid is hoofdzakelijk gemeentelijk beleid. Haverkort gaat graag in gesprek met gemeenten om te kijken waar Den Haag ze kan helpen.
Kop van Jut
De VVD is zowel binnen als buiten de Haagse politieke arena vaak de kop van Jut. “Dat probeer ik langs me heen te laten gaan. Het is ook wel logisch als je al 11 jaar regeert en de grootste partij bent. Er is altijd sprake van een golfbeweging en in Den Haag zijn veel partijen die de VVD graag wat kleiner willen zien. Daar kunnen we niet zoveel aan doen, anders dan te proberen dingen beter te doen en ons zelf niet ook negatief uitlaten over andere fracties.” Om eraan toe te voegen: “Er zit momenteel veel venijn in de samenleving. Dat komt onder meer tot uitdrukking via vlaggen die op de kop hangen. Samen zoeken naar oplossingen van actuele problemen is constructiever. Ik hoop dat in 2023 de vlag weer normaal in top hangt. Daar werken we aan!”