[Winterswijk]
Recent brachten Koning Willem-Alexander, Koningin Maxima en Prinses Amalia een bezoek aan het Caribisch deel van het Koninkrijk. Bijzonder voor de Achterhoek was de wandeling door Willemstad op Curaçao, die onder meer langs de Prinses Amaliabrug voerde. Deze brug werd ontworpen en in 2016 gebouwd door het Winterswijkse bedrijf Meerdink Bruggen.
Tekst: Rob Weeber
De Prinses Amaliabrug is een elektrische ophaalbrug met dubbele ‘brugklap’. Het 26 meter lange ontwerp doet op het eerste gezicht sterk denken aan de misschien wel beroemdste brug van Amsterdam, de Magere brug. Maar volgens Robbert de Metter (47), eigenaar van Meerdink Bruggen, is hier geen opzet in het spel. “Een van de voorwaarden van de opdrachtgever, Curaçao Ports Authority, was dat de brug open kon. Verder wilden ze een traditionele uitstraling en een beperkte breedte. Gaandeweg tijdens de ontwerpfase kom je dan op het model waarmee we uiteindelijk de inschrijving hebben gewonnen.”
Prefab
Nadat de opdracht was verstrekt, werd de 18 ton wegende brug in Winterswijk geprefabriceerd en uitvoerig getest voordat hij in zes delen per container naar Curaçao werd verscheept. “We zijn in september 2016 begonnen met het plaatsen van de onderbouw van de brug”, legt Denny Spijker (43) van Meerdink Bruggen uit. “Dat nam zo’n vier dagen in beslag, inclusief het aanleggen van de twee landhoofden.” Spijker was als projectleider betrokken bij het ontwerp en plaatsing in Willemstad. “We werkten samen met lokale mensen. Zij hebben bijvoorbeeld de palen in het water geheid. Daarna hebben we de twee betonnen kespen aangebracht, de verbindingsbalken tussen de palen en het vloergedeelte. De opbouw van het bovengedeelte kostte nog eens acht dagen.”
Ongewone omstandigheden
Iedere brug die Meerdink Bruggen ontwerpt en bouwt is maatwerk, maar de Prinses Amaliabrug was toch op alle fronten een bijzonder klus. “Het was voor ons bijvoorbeeld de eerste keer dat we een ophaalbrug met een elektrische lier bouwden”, aldus Spijker. “Daarnaast hadden we met voor ons ongewone omstandigheden te maken, zoals de hoge temperatuur en de invloed van het zeewater. Dat stelt hoge eisen aan de gebruikte materialen.” De bovenbouw van de brug bestaat dan ook uit thermisch verzinkte en aanvullend dubbellaags gepoedercoate stalen liggers om een hoge corrosiebestendigheid te halen. Daarnaast zijn alle stalen liggers van hoogwaardig RVS A4 staal. Het loopdek is gemaakt van accoyahout, een zachte naaldhoutsoort uit Nieuw-Zeeland dat door middel van een chemisch proces wordt verduurzaamd. De hameipoorten en balanspriemen zijn van azobé, één van de hardste houtsoorten. Deze houtsoort wordt ook voor damwanden en sluitdeuren gebruikt. Al het hout is in de eigen zagerij in Winterswijk gezaagd.
Grond-, weg- en waterbouw
Meerdink Bruggen is van oorsprong een Winterswijkse houthandel in inlands hout en werd in 1919 opgericht door Gerard Meerdink. Rond 1930 kwam daar de handel in bouwmaterialen bij en weer later een timmerwerkplaats. Na de Tweede Wereldoorlog breidde het uit met exotisch hardhout. In de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw zette de groei verder door en werden ook de eerste bruggen gebouwd. Na 1980 begon men met tropisch hardhout zagen voor de grond-, weg- en waterbouw en het maken van hardhoutconstructies, zoals sluisdeuren en bruggen. Inmiddels bestaat het bedrijf uit twee takken: de zagerij Meerdink Azobé en Meerdink Bruggen voor de bruggenbouw.
Prototype
De opdracht voor Curaçao was geen alledaagse. “Meestal bouwen we bruggen voor Nederland en af en toe iets over de grens. De afstand en omstandigheden waren hier dus anders dan anders en dat vinden we mooi. Ons team heeft nog het echte oude ambacht van vroeger in de vingers. Zulke vakmensen moet je uitdagen, de ruimte geven om nieuwe dingen te bedenken en samen laten pionieren. Circulair bouwen met gebruikte bouwmaterialen bijvoorbeeld past daar geweldig bij. Zo bouwden we met Dura Vermeer de Tweede Leven Brug of ReUsebrug op de Floriade. Deze brug is bijna helemaal van gerecycled materiaal. Voor ons is iedere brug een prototype. We kijken goed naar de opdrachtgever, het gebruik, de omstandigheden en de omgeving en ontwerpen dan iets wat daar écht bij past. Zo krijgt de klant iets bijzonders en houden we onszelf scherp.”
Duurzaamheid
Meerdink Bruggen is zeer milieubewust en zet al jaren in op verduurzaming. Dat geldt zowel voor de zagerij als voor de bruggenfabriek. “We wekken meer stroom op dan we verbruiken en als de zon niet schijnt, kopen we stroom in die is opgewekt door windenergie. Ons wagenpark en onze machines gebruiken geen fossiele brandstoffen meer. Alleen voor het verwarmen van onze bedrijfshal zoeken we nog een leverancier die ons langdurig biogas kan leveren”, aldus De Metter. Maar de échte winst ziet hij in circulair bouwen, hergebruiken wat er al is. “Circulair bouwen is voor mij de ultieme vorm van duurzaamheid. Dan hoef je het niet te maken én niet weg te gooien. Een win-winsituatie dus. Meer dan de helft van onze bruggen heeft daarom wel iets circulairs. En als het aan mij ligt, staat hier ooit een volledig circulaire bruggenfabriek.”