[Hengelo]
Oud-motorcoureur Torleif Hartelman uit Hengelo reist tegenwoordig als rijderscoach de hele wereld over. Hij begeleidt onder meer Fabio Quartararo, die dit seizoen toppers als Marc Marquez het vuur aan de schenen weet te leggen.
Tekst: Luuk Stam Foto’s: Henk Teerink
Wie de MotoGP op televisie volgt, hoort dit seizoen meer dan eens de naam van Torleif Hartelman voorbijkomen. Vaak op een moment dat de camera’s zijn gericht op één van de pitboxen. De oud-coureur uit Hengelo heeft een belangrijke hand in de prestaties van de Fransman Fabio Quartararo en de Italiaan Franco Morbidelli, rijders die uitkomen in de koningsklasse van de motorsport.
Hartelman is rijderscoach van het Yamaha Petronas SRT-team. Dit is de MotoGP-tak van het SIC Racing Team met rijders in alle drie klassen van het wereldkampioenschap. Naast Quartararo en Morbidelli, zijn dat Khairul Idham Pawi uit Maleisië (Moto2), John McPhee uit Groot-Brittannië en Ayumu Sasaki uit Japan (beiden Moto3).
Voor Hartelman – tevens eigenaar van een motorzaak in zijn thuisdorp – is het niet zijn eerste klus op het hoogste niveau van de motorsport. Zes jaar lang was hij de persoonlijk begeleider van de Britse coureur Sam Lowes. Begin dit seizoen stapte de Hengeloër over naar zijn huidige team, dat voor het eerst ook in de MotoGP actief is. Wilco Zeelenberg is er de teammanager.
Nederlands kampioenschap
Zeelenberg en Hartelman kennen elkaar al jaren. Samen vochten ze eind jaren negentig menig duel uit op de baan, onder meer op stratencircuit de Varsselring in Hengelo. Zijn thuisrace wist Hartelman nooit te winnen. Vaak was Zeelenberg hem hier te snel af. Wel behaalde hij in 1998 de titel in het Nederlands kampioenschap, één van de hoogtepunten uit zijn carrière.
In 2003 stopte hij als actieve rijdersloopbaan. Een loopbaan die begon op de crossmotor. Het crossen ontdekte hij als kind al. Eerst in het weiland naast zijn ouderlijk huis aan de Gompertsdijk, later in de crossbosjes in de omgeving. Hartelman had crosstalent, maar moest het rulle zand vanwege blessures vaarwel zeggen. Als 23-jarige maakte hij de overstap naar de wegracerij.
Heel kleine dingen
Wat doet hij nu als rijderscoach precies? “Die vraag krijg ik bijna iedere dag”, reageert de Hengeloër. “Om een rijder hard te laten gaan, zijn zoveel dingen nodig. Dat is niet alleen goed materiaal. Het gaat om samenwerking en vertrouwen. Die hele trein moet lopen. Daaraan probeer ik mijn steentje bij te dragen. Dat zit ’m soms in heel kleine dingen.”
In de persoonlijke begeleiding gaat het vaak om het mentale aspect. Soms moet Hartelman jongens pushen, soms juist afremmen omdat ze té veel met hun sport bezig zijn. Racen kunnen ze allemaal, maar het gaat volgens de rijderscoach vaak om details. “We ontdekten dat de zithouding van Morbidelli niet goed was. Dat vertelden we hem, hij pakte dat op en in Assen werd hij vijfde, zijn beste uitslag ooit. Dat zijn mooie dingen.”
Voldoening
Fabio Quartararo presteert dit seizoen boven verwachting. Hij behaalde al pole positions en podiumplekken. Hartelman geniet ervan, maar kan ook voldoening halen uit prestaties iets verder naar achter in het veld. “Het mooiste vind ik het als een jongen het wat moeilijker heeft en na een weekend toch met een goed gevoel naar huis gaat, omdat hij boven verwachting heeft gepresteerd.”
De raceweekends beginnen steevast met de vrije trainingen op vrijdag en eindigen met de race op zondag. Hartelman reist altijd samen met Zeelenberg, die in het Zuid-Hollandse Bleiswijk woont. Het team komt op de woensdag voor elke race aan het eind van de ochtend samen. Vaak betekent dit dat de twee Nederlanders op woensdagochtend vroeg vertrekken. Meestal met het vliegtuig vanaf Schiphol of Düsseldorf.
Reizen
Zo reizen ze door het jaar heen heel wat af. Negentien races telt het seizoen, dat in maart begon in Qatar. Daarna volgden Argentinië, de Verenigde Staten, elf races in Europa, Thailand, Japan, Australië, Maleisië en de seizoenafsluiting in november in Valencia. Hartelman haalt er thuis aan de keukentafel in Hengelo zijn schouders over op. “Als het een leuke job is, dan maakt het reizen niks uit.”
Daarbij komt hij op veel mooie plekken. Over zijn favoriete circuit hoeft hij niet lang na te denken. Dat is Phillip Island in Australië, een eiland ten zuidoosten van Melbourne. “Die locatie is geweldig en het is daar gewoon relaxed. Net alsof je op de Varsselring bent. Dan zit je daar in dat dorpje te ontbijten en dan staat de schilder naast je, de bouwvakker en de moeder die net haar kinderen naar school heeft gebracht.”
Dorpse nuchterheid
De dorpse nuchterheid die hij vanuit zijn jeugd meekreeg, komt Hartelman dan ook geregeld van pas. Net als – uiteraard – zijn dienstjaren in de motorwereld. “Ik heb zelf natuurlijk een hoop meegemaakt”, vertelt hij. “Ik doe veel op ervaring en gevoel. Al is er veel veranderd. Wij gingen vroeger met de caravan naar Zuid-Spanje. Dat kennen die jongens niet. Voor hen is alles geregeld.”
De wereldtop wist Hartelman als rijder nooit te bereiken. Wie weet wat er was gebeurd als hij zich al op jongere leeftijd had toegelegd op de wegrace? Hij kan zich er niet druk om maken. “Tijdens mijn racecarrière was ik sowieso nooit bezig met wat ik ermee zou kunnen bereiken”, blikt hij terug. “En als ik zie waar ik nu zit, dan ben ik blij dat het allemaal zo is gelopen.”