[Hengelo]
Honderden mensen met een lichamelijke beperking vierden in de afgelopen 25 jaar een onbezorgde vakantie op vakantiepark L’Accolade in Frankrijk. Dat park was er nooit gekomen zonder de belangeloze inzet van Monique (73) en Art (76) Schieman uit Hengelo. Nu doen de twee een stap terug.
Tekst: Luuk Stam Foto’s: Marcel de Buck
Wat vakantiepark L’Accolade zo bijzonder maakt? Monique Schieman (73) kan talloze voorbeelden geven, maar denkt direct aan een telefoontje dat ze in 2002 kreeg. Een vrouw uit het westen van het land belde, ze kampte met de ziekte MS. Ze was een ochtendmens, maar de thuiszorg haalde haar iedere dag pas om half twaalf uit bed. Zou ze er op dit vakantiepark eerder uit kunnen? Het liefst al bij zonsopkomst. Schieman stelde haar gerust: “Ik zei: ‘Dat is hier in de zomer al om vier uur, maar voor ons is dat geen probleem. U belt maar als u wakker bent, wij komen u verzorgen en uit bed helpen.’ Ze was flabbergasted.”
Vakanties op maat bieden voor mensen zoals deze vrouw, dat was voor Monique Schieman jarenlang een droom. De Hengelose kende in haar omgeving heel wat mensen in een rolstoel. Vakanties in het buitenland bleken voor hen vaak een probleem. Zo keerde een vriendin met een dwarslaesie eens veel eerder dan gepland terug uit Frankrijk omdat een vakantiehuis lang niet zo aangepast was als vooraf verteld. “Ze kon de badkamer bijvoorbeeld helemaal niet in”, vertelt Schieman. “Haar man had door al het tillen zoveel last van zijn rug gekregen dat ze waren vertrokken. Dit was het zoveelste verhaal. Ik dacht: dit moet toch anders kunnen?”
Aangepaste vakantiehuizen
Het kon anders. Op het eiland Ile d’Oléron, dat zo’n 150 kilometer boven Bordeaux ligt en met een brugverbinding is verbonden aan de Franse westkust, realiseerden Monique en haar man Art Schieman in 1997 met hulp van vele vrijwilligers vakantiepark L’Accolade, letterlijk ‘de omhelzing’. Inmiddels telt het park acht volledig aangepaste vakantiehuizen en vijf aangepaste trekkershutten. Er zijn volop hulpmiddelen aanwezig, zoals douchestretchers – om liggend te kunnen douchen – scootmobiels en speciale strandrolstoelen.
Het strand is hier vlakbij. Het park heeft een eigen zwembad met een 7 meter lange inrit waardoor gasten met een douchestoel of douchestretcher het bad in en uit kunnen rijden. Daarnaast is er zorg op maat, 24 uur per dag en zeven dagen per week. Daarvoor is er steeds een team van professionele verzorgenden en verpleegkundigen aanwezig, die tijdens hun eigen vakanties als vrijwilligers naar Frankrijk komen.
Onderscheiding
Het park heeft een Nederlandse beheerder ter plekke, de vrijwilligers komen ook allemaal uit Nederland en worden door de stichting L’Accolade geworven. Monique en Art Schieman speelden door de jaren heen een grote rol in deze organisatie, maar het Hengelose stel draagt de taken nu steeds meer over. Dat doen ze allebei als Ridder in de Orde van Oranje Nassau, een koninklijke onderscheiding die ze eind vorig jaar ontvingen.
Veel liever dan zelf de eer op te strijken, legt Monique Schieman die eer bij de vele vrijwilligers. Er is een poule van meer dan 1.500 mensen opgebouwd, van verpleegkundigen tot koks, leden van het recreatieteam en ook de bouwvakkers en tuinmannen, die het onderhoud op het park verzorgen. Financiële ondersteuning komt met name vanuit fondsen. Al voor de start haalde Schieman anderhalf miljoen – toen nog – gulden binnen. Nog los van de sponsoring in natura: van parasols en zwembadtegels tot bestek en bladharken.
L’Accolade-virus
Veel van de vrijwilligers keren hier jaarlijks terug. Ze verblijven voor een aantal weken in tuinhuisjes op het terrein. “De verzorgenden en verpleegkundigen begeleiden één of twee gasten en hebben daarnaast ook een stukje eigen vakantie”, legt Art Schieman uit. Zijn vrouw vult aan: “Vrijwilligers hebben het vaak over het L’Accolade-virus. Dan zeggen ze: ‘Pas maar op, als je ermee besmet bent, dan blijf je terugkomen.’ Het is een bijzondere ervaring. Bij het vertrek zie je vaak tranen in de ogen. Zo van: wat was dit fijn om te kunnen doen.”
Voor elke gast wordt vooraf de zorgvraag besproken. Voor de één is een goed aangepast huis voldoende, een ander heeft graag hulp om een kind te helpen met eten, weer een ander heeft zwaardere zorg nodig, variërend van het in- en uit bed helpen tot assistentie bij het douchen. “Dat we die zorg voor één of twee weken uit handen nemen van ouders of mantelzorgers, maakt dat ook zij écht vakantie hebben terwijl ze toch met hun gehandicapte partner of kind op vakantie zijn”, zegt Schieman. “Wat je dan ziet gebeuren, is ongelofelijk.”
Als voorbeeld noemt ze het verhaal van een 16-jarige jongen, die ’s nachts niet zelfstandig kon draaien. Altijd sliep één van de ouders bij hun zoon om hem elk anderhalf uur te draaien en zo doorligwonden te voorkomen. Schieman stelde binnen het zorgteam voor om die taak tijdens hun vakantie over te nemen. “Per toerbeurt, allemaal een nacht, het hele team was enthousiast”, vertelt ze. “Die ouders wisten niet wat ze overkwam, die liepen als een verliefd stel rond. Vrijwilligers zien dan wat het effect is van hun werk, dat straalt op iedereen af.”
Betaalbaar
Het park draait goed, voor de zomervakanties is er structureel een wachtlijst, reacties van gasten zijn lyrisch, er heerst een familiegevoel, ook onder vrijwilligers. “Soms kennen ze elkaar al, soms helemaal niet”, vertelt Schieman. “Maar binnen de kortste keren trekken ze met elkaar op, eten ze samen en draaien ze samen het park. Ze zijn er met hetzelfde doel, dat verbindt. Ze willen iets doen voor een ander. Niet uit medelijden, maar uit medeleven.”
Betaalbaarheid is een belangrijke pijler. “Er zijn op dit vlak ook buiten Nederland wel meer mogelijkheden te vinden, maar alleen voor mensen die een heel dikke portemonnee hebben”, stelt Art Schieman. “Wij hebben vanaf het begin gezegd: iemand met een uitkering die rolstoelgebonden is, moet ook twee weken op ons park kunnen komen. Dat kan alleen als je het op deze manier doet, met een vrijwilligersorganisatie.”
In de beginjaren waren de twee zelf heel veel op het Franse park te vinden en deden ze ook het beheer zelf. “Ik heb gasten het hemd van het lijf gevraagd”, vertelt Monique Schieman. “Klopt dit? Hoe vinden jullie dat? Wat kan er beter? Mijn eerste idee was: er moeten ook plekken komen voor mensen zonder beperking, want integratie. Maar wat ik steeds terug hoorde: ‘Wat is het fijn dat hier geen gezinnen zonder handicaps zijn. We kunnen eindelijk eens vakantie vieren zonder dat we worden bekeken.’”
Dankbaar
Voor de stichting is ondertussen een nieuwe voorzitter gevonden in de persoon van Rita van Driel, die jarenlang lid was van het International Paralympisch Comité (IPC) en zodoende zeer bekend is met de doelgroep. Ook is er een nieuwe secretaris. “Dat is de man van één van onze verpleegkundigen”, vertelt Monique Schieman. “Hij is één keer mee geweest en zei: ‘Dit vind ik zó mooi, hier wil ik aan meehelpen.’”
Ook de bakker in het dorp op het Franse eiland kent het park inmiddels goed. Zo bakte hij jaren achter elkaar extra vroeg in de ochtend croissantjes, speciaal voor de vrouw die hier ultiem genoot van de zonsopkomsten. Schieman: “Na vier jaar belde ze op en zei: ‘Ik ben stervende en ik wil op L’Accolade overlijden, want bij jullie word ik gezien als persoon en niet als een ziek iemand.’ Haar zoon kwam mee, alles was vooraf geregeld en ze is daar gestorven. Als ik het vertel, krijg ik nog steeds kippenvel.”